Jestem w szoku. Naprawdę. Do niedawna tajemnica lekarska obowiązywała po śmierci pacjenta – ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty przewidywała jedynie nieliczne wyjątki. Niedługo zgodę na ujawnienie tajemnicy lekarskiej będzie mogła wyrazić osoba bliska w rozumienie przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej u.p.p.).
Rewolucja w tajemnicy medycznej
Zmiany związane z tajemnicą lekarską zostaną wprowadzone ustawą z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Prezydent RP podpisał tę ustawę 11 lipca 2016 r.
Kim jest osoba bliska?
Przez osobę bliską, zgodnie z u.p.p., rozumiemy – małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta.
Taka osoba bliska będzie mogła również określić zakres ujawnienia tajemnicy lekarskiej.
Ułatwienie dla związków partnerskich
Swoją drogą, ciekawe jak lekarze będą sprawdzać, czy dana osoba pozostawała we wspólnym pożyciu – jakieś dochodzenie w tej sprawie przeprowadzą? Nie ma również wymogu, żeby to było małżeństwo. Rewolucja w tajemnicy medycznej otwiera to drogę dla związków partnerskich, w tym homoseksualnych.
Zawsze stawiałem prawo do prywatności jednostki bardzo wysoko – są pewne informacje, którymi nie chcemy się dzielić, choćby nie wiem co. Sfera intymna, zdrowotna należy do nas – nie wyobrażam sobie, aby inne osoby (których nie upoważniłem) decydowały o tym co inni mogą się o mnie dowiedzieć.
Skutki zmian w prawie karnym
Przewidziane w ustawie zmiany w k.p.k. (związane z tajemnicą lekarską) polegają na tym, że jeżeli pacjent lub przedstawiciel ustawowy wyrażą zgodę na ujawnienie tajemnicy lekarskiej, a także osoba bliska pacjenta po jego śmierci wyrazi zgodę na ujawnienie tajemnicy lekarskiej, to nie będzie wyłączenia jawności rozprawy podczas przesłuchiwania osoby obowiązanej do zachowania tajemnicy lekarskiej (nowelizacja dotyczy art. 181 k.p.k.).
Osoba, której zgoda była potrzebna do ujawnienia tajemnicy lekarskiej, może rozpowszechnić publicznie okoliczności objęte tajemnicą, które zostały ujawnione na rozprawie z wyłączeniem jawności.
Prawo pacjenta do poufności.
W u.p.p. zmieniono art. 14 ust. 3, a także dodano ust. 4 do tego artykułu. Kiedyś przewidywał, że osoba wykonująca zawód medyczny jest związana tajemnicą medyczną także po śmierci pacjenta (poza wskazanymi wyjątkami). Aktualnie również jest związany, chyba że…osoba bliska wyrazi zgodę na ujawnienie tajemnic.
Oczywiście istnieje możliwość sprzeciwu na takie działanie – inna osoba bliska może się nie zgodzić (zgłosić liberum veto! 😉 ) na ujawnienie tajemnicy lekarskiej (ust. 4 art. 14 u.p.p.). Cóż, dobrze, że chociaż została przewidziana taka możliwość ochrony prywatności zmarłego pacjenta. A nuż znajdzie się jakaś bliska osoba, która będzie potrafiła uszanować naszą prywatność i rewolucja w tajemnicy medycznej nie będzie niosła za sobą aż tak negatywnych skutków. Co jednak jeżeli lekarz poprzestanie na skontaktowaniu się z jedną osoba bliską?
Konsekwencją takich zmian może być obawa pacjentów przed podawaniem wszystkich informacji lekarzowi. Do tej pory pacjent mógł mieć pewność, że przekazując informację lekarzowi, ten nie będzie ich rozpowszechniał. Rewolucja w tajemnicy medycznej, zafundowana przez ustawodawcę, może mieć bardzo negatywne skutki.
Stanowisko Prezesa Naczelenj Rady Lekarskiej
W temacie nadchodzących zmian wypowiedział się również Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Maciej Hamankiewicz, który zwrócił się do Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara z pismem – tutaj możecie przeczytać jego treść. Polecam.
Cóż, zobaczymy jakie będą konsekwencje tych zmian w praktyce – teraz można jedynie sygnalizować problem.
