Pracownik medyczny, na którym ciąży obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, co do zasady nie może ujawniać tych informacji. Jeżeli naruszy swój obowiązek naraża się na poniesienie odpowiedzialności cywilnej, karnej lub zawodowej. Sankcje za naruszenie tajemnicy medycznej można zastosować równolegle!
W ostatnim wpisie wyjaśniłem czym jest obowiązek zachowania tajemnicy medycznej. Dziś przyszła pora na sankcje za naruszenie tajemnicy medycznej przez pracowników medycznych.
Sankcje za naruszenie tajemnicy medycznej
Odpowiedzialność cywilna
Odszkodowanie
Jeżeli naruszyciel, na skutek niedochowania tajemnicy, wyrządzi szkodę pacjentowi, może on dochodzić odszkodowania. Trzeba jednak pamiętać, że należy wykazać szkodę, winę, a także związek przyczynowo skutkowy pomiędzy działaniem naruszyciela a szkodą.
Zadośćuczynienie
Następnym roszczeniem jakiego może dochodzić pacjent, jest zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, którego można dochodzić na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego (dalej k.c.).
Przez krzywdę rozumie się ból, cierpienie psychiczne, moralne. Ujawnienie informacji objętych tajemnicą medyczną, może doprowadzić do tego, że dana osoba będzie poniżana, obrażana ze względu na swoją chorobę – będzie się z tym źle czuć. Pamiętajmy, przez nieuprawnione ujawnienie takich informacji, naruszane są dobra osobiste pacjenta. W tym przypadku nie ma kryteriów ustalania wartości zadośćuczynienia – za każdym razem sąd musi podejść do sprawy indywidualnie i ocenić całokształt okoliczności.
Jest również art. 4 ust. ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, który stanowi, że za naruszenie praw pacjenta można dochodzić zadośćuczynienia. Jest to podobne roszczenie co w art. 448 k.c., jednak w tym przypadku pacjent nie musi wykazywać, że doszło do naruszenia dobra osobistego.
Roszczenia z art. 24 k.c.
Tzw. niemajątkowe roszczenia cywilnoprawne. W artykule 23 k.c wymieniono liczne dobra osobiste, natomiast w art. 24 k.c. wskazano roszczenia, z których można skorzystać w przypadku naruszenia dóbr osobistych.
Pacjent może skorzystać z dwóch roszczeń:
1) roszczenie o zaniechanie – może żądać zaniechania działania, które zagraża jego dobrom osobistym,
2) roszczenie o dopełnienie czynności niezbędnych do usunięcia skutków naruszenia – a więc w przypadku gdy dojdzie już do naruszenia dobra osobistego pacjenta, ten może żądać od naruszyciela, aby wykonał czynności potrzebne do usunięcia jego skutków, a zwłaszcza może żądać złożenia przez naruszyciela oświadczenia odpowiedniej treści np. przeprosiny czy wyjaśnienia.
Odpowiedzialność karna
Osoba zobowiązana do zachowania tajemnicy medycznej może również ponieść odpowiedzialność karną. Taka osoba będzie mogła odpowiadać na podstawie art. 266 k.k.
Art. 266 ust. 1.
Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jest to jednak przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego – a więc w tym przypadku osoby, której dotyczyły informacje objęte tajemnicą medyczną.
Pamiętajmy również, że można je popełnić jedynie umyślnie. Oznacza to, że osoba, która je popełnia jest świadoma tego, że tego dokonuje, a także chce albo godzi się na to. W poprzednim wpisie podałem przykład z politykiem, który złamał nogę w drodze do kochanki, a lekarz ujawnił informację, w jakich okolicznościach doszło do wypadku. Jeżeli lekarz nie byłby świadomy, że informacja o tym, iż polityk udawał się do kochanki jest również objęta tajemnicą, to nie mógłby odpowiadać za czyn umyślny.
Odpowiedzialność zawodowa
W tym przypadku wspomnę jedynie o lekarzach, których postępowanie może być oceniane przez sądy lekarskie.
W ustawie o Izbach Lekarskich znajduje się art. 53, według którego lekarz odpowiada przed sądem lekarskim za naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem swojego zawodu, a także za zachowania sprzeczne z zasadami etyki zawodowej.
Art. 53.
Członkowie izb lekarskich podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza, zwane dalej „przewinieniem zawodowym”.
Natomiast w art. 83 ww. ustawy wymienione są kary, które mogą zostać nałożone na lekarza:
- upomnienie,
- nagana,
- kara pieniężna,
- zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w jednostkach organizacyjnych ochrony zdrowia na okres od roku do pięciu lat,
- ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat,
- zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat,
- pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
Jak widać, osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy medycznej, narażone są na kilka rodzajów odpowiedzialności. Prawo do prywatności pacjenta jest często naruszane przez pracowników medycznych. Pacjenci często nie wiedzą, że pewne zachowania i praktyki nie powinny mieć miejsca w szpitalach. Niestety, często się zdarza, że pracownicy medyczni również tego nie wiedzą, a sankcje za naruszenie tajemnicy medycznej mogą być dotkliwe.
Related Posts
- Obowiązek zachowania tajemnicy medycznej
Długo zastanawiałem się o czym może być pierwszy wpis. Wybór padł na obowiązek zachowania tajemnicy…
- Rewolucja w tajemnicy medycznej
Jestem w szoku. Naprawdę. Do niedawna tajemnica lekarska obowiązywała po śmierci pacjenta – ustawa o…
- Udostępnienie dokumentacji medycznej ubezpieczycielom
Udostępnienie dokumentacji medycznej ubezpieczycielom przez podmioty lecznicze, lekarzy lub pielęgniarki może kojarzyć się z niebezpieczeństwem…