Marcin Kozłowski

Likwidacja standardów opieki okołoporodowej

Niedawno okazało się, że Minister Zdrowia nie będzie określał standardów postępowania medycznego, a jedynie standardy organizacyjne opieki zdrowotnej. Nastąpi likwidacja standardów opieki okołoporodowej. Obecnie obowiązujące standardy łagodzenia bólu porodowego oraz opieki okołoporodowej będą obowiązywać maksymalnie do końca 2018 r.

Likwidacja standardów opieki okołoporodowej.

Organizacje zaangażowane w opiekę okołoporodową oraz prawa pacjenta są zbulwersowane tym faktem, jak również tym, że nie było to z nimi konsultowane. Resort zdrowia wziął pod uwagę jedynie zdanie Naczelnej Rady Lekarskiej, która w piśmie z 22 kwietniu 2016 r. zaznaczyła, że art. 22 ust 5 ustawy o działalności leczniczej „stanowi jaskrawe i nieuprawnione wkroczenie władzy ustawodawczej i administracyjnej w autonomiczny obszar nauki i wiedzy”.  Ministerstwo Zdrowia uważa, że standardy nie mogą mieć „charakteru prawnego, a co za tym idzie nie powinny stanowić bezwzględnie obowiązującego prawa”.

Niewątpliwie, lekarz powinien działać zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Może dojść do sytuacji, w której w standardach nie będzie zapisane dane postępowanie, które jest znane lekarzowi i warto je zastosować.

Z drugiej strony, warto również pamiętać o art. 6 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta:

Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

Wynika z niego, że pacjent ma zawsze prawo do stosowania metod odpowiadającym aktualnie dostępnej wiedzy medycznej.

Czym są standardy medyczne?

Są to opisy poszczególnych procedur medycznych. Opracowywane są na podstawie aktualnej wiedzy medycznej przez towarzystwa naukowe i zespoły ekspertów w poszczególnych dziedzinach medycyny. Mają one stanowić wskazówki dla lekarza w jego codziennej pracy.

Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że mogą pojawić się sytuacje, w których dla dobra pacjenta należy odstąpić od standardów, jednak wtedy w grę może wejść odpowiedzialność kierownika podmiotu leczniczego lub personelu udzielającego świadczenia.

Standardy opieki okołoporodowej zostały wprowadzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia 20 września 2012 r. Pracę nad nimi zainicjował śp. prof. Zbigniew Religa.

Nie będę streszczał, ani opisywał jak te standardy wyglądają – odsyłam do rozporządzeń oraz opracowania sporządzonego przez prof. Dorotę Karkowską wspólnie z Fundacją Rodzić po Ludzku.

Jeżeli macie jakieś pytania, zapraszam do kontaktu, wyjaśnię 🙂

Obwieszczenie a zarządzenie.

Resort zdrowia zapewnia, że nie nastąpi likwidacja standardów i będą one nadal obowiązywać w szpitalach oraz, że będą ogłaszane w formie obwieszczeń. Aktualnie, standardy zamieszczone są w formie rozporządzenia.

Trzeba wiedzieć, że obwieszczenie nie ma takiej samej mocy jak rozporządzenie, które jest aktem normatywnym wydawanym na podstawie szczególnego umocowania zawartego w ustawie.

Rozporządzenie jest źródłem prawa, natomiast obwieszczenie nie. Skutkiem tego, że standardy są zawarte w rozporządzeniu jest możliwość ich egzekwowania. Obwieszczenie zawierające zalecenia i rekomendacje już nie daje takiego uprawnienia. Jest to jeden z argumentów przeciwników zmian – twierdzą oni, że zostaną pozbawieni dochodzenia swoich praw oraz, że opieka okołoporodowa będzie na jeszcze niższym poziomie niż dotychczas.

Stanowisko Ministerstwa Zdrowia.

Na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia można przeczytać zapewnienie, że „idea standardów opieki okołoporodowej zostanie zachowana”, a „opieka okołoporodowa będzie nadal na wysokim poziomie”.

W tym miejscu warto przywołać stanowisko Najwyższej Izby Kontroli z lipca 2016 r. na temat opieki okołoporodowej na oddziałach położniczych. Nie wynika z niego, aby opieka okołoporodowa była na takim poziomie, jak wskazuje Ministerstwo Zdrowia.

Przywołam jedynie fragment stanowiska:

 

Ustalenia kontroli NIK wskazują, że nie wszystkie skontrolowane oddziały położnicze zapewniały pacjentkom i noworodkom świadczenia medyczne odpowiedniej jakości. Zastrzeżenia dotyczyły głównie pomieszczeń leczniczych i ich wyposażenia, a także zabezpieczenia niezbędnego personelu medycznego. NIK zauważa jednak, że co najmniej w części wypadków to przepisy dopuszczały odstępstwa od ustalonych norm i wymogów.

Zwracam uwagę na ostatnie zdanie – w niektórych przypadkach, to przepisy dopuszczają odstępstwo od ustalonych norm i wymogów.

Tutaj całe stanowisko NIK.

Resort zdrowia zaznacza, że wybrano rozwiązanie kompromisowe. W ustawie pozostawiono uprawnienie dla ministra zdrowia do wydania standardów organizacyjnych.

Obserwując reakcję organizacji zaangażowanych w opiekę okołoporodową, nie sądzę, aby ich stanowisko zostało uwzględnione.

Warto zaznaczyć, że 5 stycznia 2017 r. Minister Zdrowia Konstanty Radziwiłł zaprosił organizacje pozarządowe do współpracy przy opracowaniu standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej w opiece okołoporodowej – oświadczenie Ministra.

Poniżej zamieszczam pełne stanowiska stron sporu, z którymi warto się zapoznać.

Stanowisko Fundacji Rodzić po Ludzku

Stanowisko Ministerstwa Zdrowia z 12.12.2016 r.

Stanowisko Ministerstwa Zdrowia z 13.12.2016 r.

Jestem radcą prawnym. Mieszkam i pracuję w Łodzi. Doradzam w zakresie prawa medycznego, danych osobowych i spółek handlowych. Więcej o mnie tutaj.

Najnowsze Wpisy:

Kategorie:

Archiwa:

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.